DELME PATLATMA YÖNTEMİNİN BİNA YIKIMINDA UYGULANABİLİRLİĞİ; MADEN MÜHENDİSLİĞİ TEKNİKLERİNİN İNŞAAT SEKTÖRÜNE ENTEGRASYONU
Özet Görüntüleme: 25
/ 
PDF İndirme: 4
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15714622Özet
Yapıların ekonomik ömrünü tamamlaması, doğal afetler veya kentsel dönüşüm gibi nedenlerle yıkılması gerekebilir. Bu sürecin güvenli ve çevreye duyarlı biçimde gerçekleştirilmesi, hem insan sağlığı hem de çevresel sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşır. Bu çalışmada, özellikle büyük ve karmaşık yapıların yıkımında kullanılan kontrollü patlatma yöntemi ele alınmıştır. Kontrollü patlatma, yapının taşıyıcı elemanlarına stratejik olarak yerleştirilen patlayıcılarla yapının kontrollü şekilde çökertilmesini sağlar. Patlayıcı seçimi, delik tasarımı, şarj miktarı ve ateşleme sırası gibi parametrelerin doğru belirlenmesi yıkımın başarısı için kritik öneme sahiptir. Çalışmada ayrıca bu yöntemle yıkım sırasında oluşabilecek taş savrulması, hava şoku (gürültü), yer titreşimi ve toz gibi çevresel etkiler de değerlendirilmiştir. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen yıkıcı depremler sonrasında ağır hasar gören yapılar için bu tür yıkım tekniklerinin önemi daha da artmıştır. Bu kapsamda, çalışmada patlayıcıyla yıkım sürecinin planlamasından uygulanmasına kadar olan adımlar ve dikkat edilmesi gereken hususlar detaylı şekilde ele alınmıştır.
Referanslar
AFAD (2023). 06 Şubat 2023 Pazarcık (Kahramanmaraş) Mw 7.7 Elbistan (Kahramanmaraş) Mw 7.6 depremlerine ilişkin ön değerlendirme raporu, Deprem Dairesi Başkanlığı.
Bhandari, M. G., Kulkarni, V. K., & Malviya, R. K. (2013). Building demolition: ground to earth important as construction. International Journal of Emerging Technology and Advanced Engineering, 3(4), 396-401.
Bhatt, H. (2021). Building Demolition Technique. In Integrated Emerging Methods of Artificial Intelligence & Cloud Computing (pp. 291-298). Cham: Springer International Publishing.
Bhuvaneswari, V., Karthick, R. B., Manojkumar, R. M. & Muthukumar, K. (2017). Study of safety in demolition of buildings. International Research Journal of Engineering and Technology (IRJET), 4(12), 1174-1178.
Blengini, G. A. (2009). Life cycle of buildings, demolition and recycling potential: A case study in Turin, Italy. Building and Environment, 44(2), 319-330.
Gümüşçü, M., Cebe, A., Erdinç, A., & Uyanık, S. (2016). Sivil amaçlı kullanılan patlayıcı maddelerin karakteristikleri, çevresel etkileri ve önlemler. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 81-91.
Jimeno, C.L., Jimeno, E.L., Carcedo, F.J.A. (1995). Drilling and Blasting of Rocks, A.A., Balkema Publishers, Brookfield, ISBN: 90 5410 1977, Rotterdam pp 390.
Kahraman, E. (2022). Adana çimento çaldağ hammadde sahasında yapılan basamak patlatmalarının çevresel etkilerinin incelenmesi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(3), 1453-1467.
Kekeç, B. & Ghiloufi, D. (2020). Patlatma kaynaklı yer sarsıntısı ve hasar değerlendirme parametreleri. Konya Journal of Engineering Sciences, 8(4), 785-797.
Knaack, A.M. & Kurama, Y. C. (2018). Modeling time-dependent deformations: application for reinforced concrete beams with recycled concrete aggregates. ACI Structural Journal, 115(1).
Murray, A., Castel, A., Gilbert, R. I., & Chang, Z. T. (2016). Time-dependent changes in the instantaneous stiffness of reinforced concrete beams. Engineering Structures, 126, 641-651.
Özdemir, E. & Dolmaz, O. (2024). Patlatma tekniği kullanılarak pera palas konutunun kontrollü yıkımı, 3. Bilsel International Truva Scientific Researches and Innovation Congress 25-26 May, 717-723, Çanakkale/Türkiye
Özdemir, E. (2023). Malatya’da kontrollü bina patlatmaları: Yeşilevler 2 blok örneği V. Baskent International Conference On Multidisciplinary Studies December 21-22, 657-662.
Özer, Ü. & Karadoğan, A. (2012). Patlatmalı yapı yıkım tekniği, binalarda patlayıcı kullanılarak yıkım tekniği. İleri Yıkım Teknikleri Eğitimi, TMMOB.
Rathi, S. O., & Khandve, P. V. (2014). Demolition of buildings-an overview. International Journal of Advance Engineering and Research Development, 1(06), 1-8.
Thomsen, A., Schultmann, F., & Kohler, N. (2011). Deconstruction, demolition and destruction. Building Research & Information, 39(4), 327-332.
Williams, G.T. (1990). Explosive demolition of tall buildings in inner city areas, Municipal Engineer, 7(4), 163-173.
Yarimer, E. & Lapa, J.A.M. (1994). Factors affecting the numerical modeling of demolition by explosives, Proceedings of Structures under Shock and Impact 3rd International Conference, 11-20.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ARCENG (INTERNATIONAL JOURNAL OF ARCHITECTURE AND ENGINEERING) ISSN: 2822-6895
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 