Hakem Değerlendirme Süreci

ARCENG (International Journal of Architecture and Engineering) dergi sistemine makale yüklendikten sonra, çalışmalar öncelikle editör kontrolünden geçirilir ve intihal (benzerlik) raporu alınır. İntihal oranının %20’nin altında olması gerekir; tek bir kaynaktan yapılan alıntılar ise %3’yi geçmemelidir. Benzerlik oranı yüksek bulunan çalışmalar, editör tarafından yazara iade edilir.

Dergiye yüklenen çalışmalarda yazar(lar)ın isim, unvan, çalıştığı kurum, anabilim dalı, kurumun bulunduğu şehir bilgileri ve ORCID kodu mutlaka belirtilmelidir. Hakem sürecine gönderim sırasında, editörler tarafından yazar isimleri silinerek çift kör hakemlik uygulaması sağlanır.

Çalışmalarda, insan ve hayvan denekleri üzerinde yapılan araştırmalar ile anket, görüşme, gözlem gibi veri toplayan çalışmalarda Etik Kurul Onayı alınmış olması ve makale dosyasında bu onayın belgelendirilmesi gerekmektedir. Etik kurul onayı gerektiren çalışmalarda, makalede izin belgesi numarası ve onayı veren kurul açıkça belirtilmelidir.

Yüklenen çalışmalar, öncelikle editörler tarafından yazım ve yayın ilkelerine, dergi kapsamına ve etik ilkelere uygunluk açısından değerlendirilir. Bu değerlendirme sonucunda yazar tarafından yapılması gereken düzeltmeler varsa, çalışma editörler tarafından yazara iade edilir. Şayet şekil, yazım, yayın ilkeleri ve etik uygunluk açısından bir sorun yoksa makale hakem sürecine alınır.

Dergi yazım ilkelerine uygun olmayan yazılar, hakem değerlendirmesine gönderilmeden iade edilir. Ayrıca bilimsel içerik içermeyen, bilime katkı sağlamayan veya dergi kapsamına uymayan yazılar, editoryal inceleme sonucunda reddedilir.

Hakem ve yazar isimleri, çift kör hakemlik uygulaması gereği karşılıklı olarak gizli tutulur. Hakemlerin kendilerine gönderilen makaleyi değerlendirme süresi ortalama 30 gündür. Bu süre sonunda rapor edilmeyen çalışmalar için yeni hakem atanır. Editör, hakem raporlarının gelmesini bekler; makale hakkında son kararı verme yetkisi editöre aittir.

Hakemler, çalışmaları aşağıdaki unsurları dikkate alarak değerlendirir:

• Başlık ve içerik uyumu

• Bilimsellik ve orijinallik

• Makalenin dil ve ifade bakımından uygunluğu

• Konunun ele alınışı ve kapsamı

• Konu bütünlüğü

• Orijinal ve birinci el kaynaklara ulaşma

• Yeni bilimsel çalışmalara ve kaynaklara ulaşma

• Alana sağladığı katkı

• Alanın terminolojisine hâkimiyet

• Dil, üslup, anlaşılabilirlik ve akıcılık

• Sonuçların geçerliliği ve güvenilirliği

Hakemler, düzeltilmiş makaleyi yayınlanmadan önce tekrar görmek isteyebilir. Bu talep raporda belirtilmişse, düzeltilmiş metin hakeme yeniden gönderilir.

Hakem değerlendirme kararları aşağıdaki kategorilerden biri olarak editöre iletilir:

• Yayınlanabilir

• Küçük düzeltmeler ile yayınlanabilir

• Büyük düzeltmeler sonrası tekrar değerlendirilmelidir

• Yayınlanamaz (ret)

Yazarlar, hakem raporlarına makul gerekçeler ve ikna edici verilerle birlikte itiraz edebilir. Bu itirazlar, dergi yönetimi tarafından incelenir ve uygun görüldüğü takdirde farklı bir hakemin (veya hakemlerin) görüşüne başvurulabilir.

Hakemler; “yayınlanabilir”, “küçük düzeltmelerle yayınlanabilir”, “büyük düzeltmeler sonrası tekrar değerlendirilmeli” veya “yayınlanamaz” şeklinde karar verir. Yazarlar, hakemlerin önerdiği düzeltmeleri genellikle 15 gün içinde yapmalı ve yanıtlarını sisteme yüklemelidir. Revize edilen makale gerektiğinde tekrar hakeme gönderilir.

Çalışmalarda insan ve hayvan deneyleri ile veri toplayan araştırmalarda ilgili etik kurul onayının makalede belirtilmesi zorunludur. Dergimiz COPE (Publication Ethics Committee) ilkelerini benimser ve etik ihlallerine karşı sıfır tolerans uygular.

Yazarlar değerlendirme sürecini sistem üzerinden takip edebilir, hakem ve yazar kimlikleri gizli tutulur. Makalelerini geri çekmek isteyen yazarlar, yazılı talep ile dergi editörlüğüne başvurmalıdır.

Yayın lisansı olarak Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY -NC 4.0) kullanılmakta olup, makaleler açık erişim olarak yayımlanır. Dergi herhangi bir makale işlem ücreti (APC) talep etmemektedir.

Yazarlar, düzeltme taleplerine yanıtlarını ortalama 15 gün içinde tamamlamalıdır. Süresi içinde gerekli düzeltmeler yapılmadığı takdirde, makale işlemden kaldırılabilir veya yeniden başvuru yapılması istenebilir.

Yazarlar, makalelerinin değerlendirme sürecinin hangi aşamada olduğunu, üyelik bilgileri ile sisteme giriş yaparak takip edebilirler. Hakem süreci titizlikle izlenmeli, sistem yalnızca bir kez değişiklik hakkı tanıdığından dolayı, yapılması gereken tüm değişiklikler için her hakem değerlendirmesinin tamamlanması ve raporların sisteme girilmesi beklenmelidir.

Dergi editörleri, hakemlerden gelen düzeltmeleri takip eder ve bu doğrultuda makalenin yayınlanmasına, ek revizyon istenmesine veya reddedilmesine karar verir.

Yazarlar, değerlendirme sürecinde makalelerini geri çekmek istediklerinde editörlüğe resmi yazılı talepte bulunmalıdır. Makale yayına kabul edildikten sonra geri çekme talepleri, editoryal kurul onayına bağlıdır.

Dergi sistemine yükleme sırasında, yayın telif hakkı sözleşmesi istenmektedir. Ancak editör ve yayın kurulu gerekli gördüğü durumlarda, yazarlardan telif hakkı devir sözleşmesi ayrıca talep edebilir.

ARCENG’de yayımlanan çalışmalar, dergi ismi referans gösterilerek kullanılabilir. Referans verilmeden yapılan kullanımlar için hukuki yaptırım hakkı saklıdır ve tüm sorumluluk kullanıcıya aittir.

 Yayınlanmış makalelerde hata tespit edilmesi durumunda, düzeltme veya geri çekme işlemi için dergi editörlüğü ile iletişime geçilmesi zorunludur. Yayın kurulu, COPE yönergelerine göre gerekli adımları atar.